Zakażenie kości i stawów brucelozą (B. bovis, melitensis, abortus) zdarza się w naszym kraju rzadko. Może przebiegać wśród objawów podobnych jak w gruźlicy łub w gośćcu. Najczęściej umiejscawia się w kręgosłupie, może wtedy przebiegać z objawami ropnia, ucisku na rdzeń i sprawiać bóle podobne jak w gruźlicy lub wywoływać rozległe zmiany podobne do zwyrodnieniowych. W dużych stawach mogą występować ostre stany zapalne. W obrazie radiologicznym zmiany w przebiegu brucelozy cechują się nieco większymi odczynami wytwórczymi niż w gruźlicy, lecz mniejszymi niż w nieswoistym zapaleniu, bez tworzenia martwaków, podobnym powinowactwem do krążków międzykręgowych.
Rozpoznanie ułatwiają odczyny: aglutynacyjny (Wrighta), wiązania dopełniacza (Bordet-Gengou) i skórny (Burnetta), a także dodatnia hodowla z wysięku stawowego lub ropnia.
Leczenie dużymi dawkami streptomycyny lub aureomycyny przez 2 tygodnie i szczepionką – brucelliną daje pozytywne wyniki. Następstwa i zniekształcenia leczy się według ogólnych zasad.
Z ortopedycznego punktu widzenia omówienia wymagają zniekształcenia po-wstające w przebiegu gośćca pierwotnie przewlekłego (polyarthritis chronica evolutica) i zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa (sponclyloarthritis ankylosans).
Zmiany zwyrodnieniowe (choroba zwyrodnieniowa stawów, osteoarthrosis) jako następstwa uszkodzenia i zniekształcenia stawów omówiono w osobnym rozdziale.
Zniekształcenia w gośćcu pierwotnie przewlekłym (polyarthritis chronica evolutiva, rheumatoid arthritis).
G.p.p. jest przewlekłą uogólnioną chorobą tkanki łącznej, błon maziowych, lecz obejmującą także i inne tkanki. Etiologia nie jest jeszcze całkowicie wyjaśniona. Przyjmuje się, że odczyn autoimmunologiczny tkanek, głównie na gamma-globu- linę, ma podłoże dziedziczne, lecz duże znaczenie rozpoczynające chorobę mają czynniki zewnętrzne i środowiskowe.
