Tńchuris trichiura (Linnaeus, 1771) Stiles, 1901 – Włosogłówka ludzka. Występowanie. Kosmopolityczny nicień bytujący w jelicie grubym i ślepym człowieka (różne okresy ontogenezy: poniemowlęcy-starzenia). W ciepłych krajach występuje częściej niż w strefie klimatu umiarkowanego. W Polsce jest drugim po owsiku, pod względem częstości występowania, pasożytem przewodu pokarmowego człowieka i stwierdzany jest u 3-25% ludności Polski (w niektórych rejonach kraju odsetek zarażonych sięga 90%), częściej na wsi niż w mieście. Ocenia się, że 850 min ludności świata jest zarażona włosogłówką.
Budowa i rozwój. Otwór gębowy bez warg, otoczony 4 brodawkami. Część przednia ciała jest cieńsza i dłuższa od tylnej (40% całkowitej długości ciała) i zawiera gardziel składającą się z węższej i krótszej części przedniej – mięśniowej oraz dłuższej i grubszej tylnej – gruczołowej zbudowanej ze stichocytów (komórki gardzielowe, ułożone szeregowo, z wewnątrz przebiegającą gardzielą). Na stronie brzusznej przedniego końca ciała znajduje się „pasmo pręcikowe”, utworzone przez pałeczkowate twory komórek hipodermalnych. Narządy płciowe pojedyncze. > Samiec ma 30-48 mm długości i 0,65-0,82 mm średnicy, ze spiralnie zagiętym tylnym końcem ciała. Szczecinka kopulacyjna ma 2,7-3,9 mm szerokości i otoczona jest wysuwalną pochewką, której powierzchnię pokrywają drobne, ostre kolce (ryc. 4.79).
Samica ma 35-52 mm długości i 0,75-0,82 mm średnicy. Szpara sromowa leży blisko połączenia stichosomu z jelitem, tj. na granicy nitkowatej przedniej i grubszej tylnej części ciała i otoczona jest oskórkowym wałkiem z krótkimi kolcami. Otwór odbytowy mieści się na tylnym końcu ciała (ryc. 4.78, 4.79).
Jaja brązowożółte, o typowej beczułkowatej budowie, mają wymiary 50-65 |J,m x 20-30 |im. Na każdym biegunie znajduje się przezroczysty czop (ryc. 4.80). Samica, zagłębiona przednią częścią ciała pod błoną śluzową jelita, składa dziennie
Wylęganie larw w jelicie cienkim zanieczyszczenie pożywienia jajami
– 1000-6000 jaj zawierających wczesne, niezdolne do inwazji zarodki. Pełny rozwój zarodka do stadium inwazyjnego, trwa w środowisku zewnętrznym od 17 dni w temp. 30°C do 21 dni w temp. 24°C. Niższa temperatura powoduje wydłużenie okresu rozwoju, wyższa – przyspieszenie.
