Witam serdecznie:-)

Pewnie wszyscy wzdychamy dziś…patrząc co się dzieje za oknem… Ja, jak się
obudziłam i popatrzyłam w okno… to zaraz pomyślałam sobie o tych dawnych zwyczajach….jak to ludzie w Wielki Piątek tuż przed wschodem słońca…szli do potoku! By obmyć się z źródlanej wodzie… No wyobrażacie to sobie dzisiaj??? Matko!! Ja nie wiem…chyba by mi musieli dopłacić…żebym pół kilometra deptała w tym śniegu do źródła! No i co najgorsze, poprawa pogody podobno od 10.kwietnia, tak więc… Cóż…kożuszki, czapeczki, kozaczki….no bo nie pozostaje nic innego 😀

 Bez względu na aurę…tradycji musi stać się zadość. Jutro Wielka Sobota!

Święcimy koszyczki z pokarmami.

Ale od początku:

Pokarmy wielkanocne, które święcimy w Wielką Sobotę noszą nazwę ŚWIĘCELINY.

Jak podaje jedna z informatorek:

Obecnie??

Zestaw ten nie uległ poważniejszym zmianom… Dzisiaj te koszyczki są bardziej kolorowe, przystrojone,

Można dojrzeć w nich czekoladowe króliki, jajeczka…kurczaczki:-) No i oczywiście babka, o której wyżej nie wspomniano. Jakby nie było, nic nie ląduje w koszyczku przypadkiem… jest stała grupa produktów, które muszą się w nim znaleźć; dopiero gdy podstawowe już mamy, zdarza się, że niektórzy wkładają jeszcze inne produkty,  ale o tym poniżej. A żeby przypomnieć co symbolizują poszczególne pokarmy

mała ściąga – znaleziona w sieci…:

kto szybciej dotarł do domu, temu szybciej miało zboże dojrzewać;

trzeba było obejść ze święconym dookoła domu raz, albo dawniej i trzy i nie zapomnieć zajrzeć do
stajni; następnie wchodziło się do domu, mówiąc:

Zabieg ten miał za zadanie wypędzić z domu złe duchy, które mogły w nim mieszkać. Ale i zapewnić ochronę dla całego domu od wszelkiego zła.

Dawniej święconych pokarmów nie wnosiło się od razu do izby, trzeba było zostawić ją w sieni, w
przedsionku. Dopiero rano w Niedzielę wnosiło się do izby. Wtedy można je było spożywać.

Wielka Sobota to w obrzędzie kościelnym dzień święcenia wody i ognia. Wierni, uczestniczący
w obrzędzie zabierali do domu i wodę i węgielki ze świętego ognia. Woda – zwana
chrzcielną – znajdywała  i nadal znajduje zastosowanie w wielu praktykach zwyczajowych związanych z gospodarką rolno-hodowlaną.

 przychówek inwentarza żywego, owce przed wyjściem na szałas

bydło przed pierwszym wypędem na zieloną paszę,

cały zaprzęg przed wyjazdem w pole do pierwszej orki i siewu

Umieszczano na strychu lub nad futryną drzwi w izbie – miały chronić przed uderzeniem pioruna.

Jak podają informatorzy ze wsi Brzegi, w jednej z książek dotyczących Podhala:

Chłopcy od poświęconego ognia zapalali umocowane na drutach huby.

„A jak do domu szli, obyrtali tym, żeby to nie zgasło. Obiegali trzy razy wokół chałupy, wchodzili
do szopy, okadzili krowy, konia, owce (…) żeby czarowniki im nie zaszkodziły.
Potem wchodzili do chałupy, każdego okadzali, trzeba było powdychać ten dym. (…) Na koniec
spalili hubę w piecu, żeby się nie spaliła chałupa.

***

mała aktualizacja:

W gminie Kościelisko co roku organizowany jest konkurs na tradycyjny koszyczek wielkanocny. Organizatorem jest GOKR Kościelisko. Konkurs ten odbywał się co roku w poszczególnych wsiach gminy, tj. w Kościelisku, Witowie i Dzianiszu. Cieszył się zawsze bardzo dużym zainteresowaniem. W tym roku niestety (a może…stety?) przybrał on „wyższy” wymiar stając się „gminnym”, i co roku będzie odbywał się w jednej miejscowości. Jakie będzie miało to przełożenie na ilość biorących w nim udział osób to się okaże. Osobiście sądzę, że kiedy konkurs odbywał się w każdej miejscowości to wiele dzieci mogło przyjść do pobliskiego kościoła chociażby na piechotę, w tym momencie na pewno dla niektórych transport do wsi obok może stać się problemem. Ale…jak to mówią, „dla chcącego nic trudnego”, więc… każdy kto chce wziąć w nim udział to w tym roku musi dotrzeć do kościoła parafialnego w Kościelisku,
do czego Was serdecznie namawiam:-) 


przy okazji zobaczycie naprawdę wspaniałą wartę jaka stoi przy grobie Pana Jezusa – właśnie w Kościelisku. To tradycja pielęgnowana od lat, i takiej jak tam – zapewniam nie widzieliście na pewno;-)***

Poniżej kilka fotografii z zeszłorocznego konkursu.
Może zainspiruje Was do wzięcia w nim udziału.
Osobiście zachęcam 🙂

Kościelisko

 

Witów

 

Dzianisz zdjęcia powyższe pochodzą ze strony: http://www.koscieliska.pl/kosc_arch/2015/koszyczki15/index.html

A to aktualne ogłoszenie:

Źródło inf.:

Kwaśniewicz K.: Zwyczaje doroczne. W: Podhale. Tradycja we współczesnej kulturze wsi. Kraków 2000.

http://www.mporady.pl/jak-przygotowac-koszyk-wielkanocny.html
http://gotujmy.pl/co-powinno-znalezc-sie-w-koszyku-wielkanocnym,artykuly-porady-na-swieta-artykul,16394.html