Moi Drodzy:-)
Dzisiaj troszkę
etnologicznie…
etnologicznie…
Mianowicie chciałabym
napisać Wam trochę o zwyczajach związanych z Wielkanocą.
napisać Wam trochę o zwyczajach związanych z Wielkanocą.
Znając życie…i
siebie 🙂 to przed samymi świętami
raczej czasu na to nie znajdę…a myślę, że może w tym naszym zabieganym
świecie…warto przypomnieć sobie o pewnych ważnych zwyczajach.
siebie 🙂 to przed samymi świętami
raczej czasu na to nie znajdę…a myślę, że może w tym naszym zabieganym
świecie…warto przypomnieć sobie o pewnych ważnych zwyczajach.
Przede wszystkim
chciałabym skupić się na Wielkim Tygodniu – począwszy od Niedzieli Palmowej, do Poniedziałku Wielkanocnego.
chciałabym skupić się na Wielkim Tygodniu – począwszy od Niedzieli Palmowej, do Poniedziałku Wielkanocnego.
Południowa wizyta w Lewiatanie na zakupach chyba zmobilizowała mnie, do tego posta…
bowiem zastała mnie tam wielka świeża świąteczna wystawa: koszyczków…zwykłych, kolorowych, palemek…mniejszych,
większych; kurek, zajączków; jajek: kolorowych, czekoladowych, ozdobnych, na patyku:-) no do
wyboru do koloru!!
większych; kurek, zajączków; jajek: kolorowych, czekoladowych, ozdobnych, na patyku:-) no do
wyboru do koloru!!
Ale po kolei.
Takim dniem, który wprowadza nas w ten specyficzny klimat
jest Niedziela Palmowa:-)
jest Niedziela Palmowa:-)
i dziś tylko o niej:-)
rozpoczynała ona cykl obrzędów wielkanocnych
 |
| Fot. pochodzi ze str: http://lgddolinasanu.pl/2011/?p=1120 |
Obchodzimy ją na pamiątkę wjazdu Jezusa do Jerozolimy.
Niedziela Palmowa, zwana jest także Niedzielą Kwietną lub Wierzbną,
kiedy
to święcono gałązki wierzbowe pokryte baziami, czyli tzw. bazicki.
to święcono gałązki wierzbowe pokryte baziami, czyli tzw. bazicki.
Niegdyś prezentowały się one o wiele skromniej niż dzisiaj.
W sobotę szło się po bazicki, wysokie na 10 cm i zbierało się ok. 6-7 szt.i wiązało się
lnem lub rzemiennym biczem na konie, by od razu bicz także został poświęcony.
W sobotę szło się po bazicki, wysokie na 10 cm i zbierało się ok. 6-7 szt.i wiązało się
lnem lub rzemiennym biczem na konie, by od razu bicz także został poświęcony.
Z tym dniem
związanych jest wiele wierzeń i zwyczajów:
związanych jest wiele wierzeń i zwyczajów:
- Przy
pierwszej wiosennej orce gazda kładł bazicki pod pierwszą skibę, by
zapewnić urodzaj; - palmy wnoszono też do stajni i do obory i okadzano bydło;
- gałązki palm lub zrobione z nich niewielkie krzyżyki umieszczano na ścianach domu lub nad drzwiami, miały one chronić przed czarami, chorobami, zabezpieczać przed piorunami lub pożarem;
- Wierzono,
że połknięcie kilku bazi po wyjściu z kościoła uchroni od bólu gardła
przez najbliższy rok; - Oberwane
z gałązek bazie kładzie się do ziarna siewnego, by kłosy z nowych plonów
były tak „grube”, jak te bazicki - Wkładano
je także do ziemniaków sadzeniaków, by pięknie obrodziły; - Pojedyncze
gałązki wtyka się na urodzaj na polach i w ogródkach, mają chronić przed
gradobiciami i burzami; - Bazickami
trzeba także symbolicznie uderzyć krowy przed pierwszym wiosennym wypasem; - Pokruszone
wraz ze święconym zielem służą przy wiosennym redyku owiec, jako kadzidło
chroniące przed urokami i wszelkim złem
Ponadto warto wymienić także
takie jak:
- poświęcone
palmy wystawiane podczas burzy w oknie chronią dom przed piorunem; - poświęconą
palmą należy pokropić rodzinę, co zabezpieczy ją przed chorobami i głodem; - uderzenie
dzieci witką z palmy ma zapewnić zdrowie; - wysoka
palma przyniesie jej twórcy długie i szczęśliwe życie; - piękna
palma sprawi, że dzieci będą dorodne.
Także same zalety.
Dzisiaj, jak zapewne wszyscy zauważyliśmy na próżno szukać
małych wiązanek z bazi…
małych wiązanek z bazi…
Najczęściej starsze Panie jeszcze można z nimi spotkać.
Skoro Niedziela Palmowa – w roli głównej występuje PALMA.
Nie byle jaka 😀
Można zetknąć się z różnymi jej rodzajami.
Z inicjatywy księży lub też Ośrodków Kultury bardzo często
organizowane są konkursy na Palmę Wielkanocną – konkursy takie odbywają się chyba w całej Polsce!
organizowane są konkursy na Palmę Wielkanocną – konkursy takie odbywają się chyba w całej Polsce!
Na Podhalu właściwie każda miejscowość organizuje konkurs. Na
pewno u nas, w Gminie Kościelisko
organizowany jest konkurs na palmę
tradycyjną🙂 także jeśli ktoś z Was byłby zainteresowany jak taka palma
wygląda musi koniecznie odwiedzić Kościelisko, Witów lub Dzianisz.
pewno u nas, w Gminie Kościelisko
organizowany jest konkurs na palmę
tradycyjną🙂 także jeśli ktoś z Was byłby zainteresowany jak taka palma
wygląda musi koniecznie odwiedzić Kościelisko, Witów lub Dzianisz.
 |
| http://www.koscieliska.pl/kosc_arch/2011/bazicki/index.html ;-D Konkurs na Tradycyjną Palmę Wielkanocną – „Bazicke” w Kościelisku (2011) |
Warto wybrać się także do Miętustwa (Ciche – Miętustwo). Tam
odbywa się konkurs na najpiękniejszą palmę. Piszę o tym dlatego, że miałam
okazję kilka lat temu tam być, by przyjrzeć się jak prezentują się palmy i
powiem Wam, że już sam widok 2-3 osób niosących palmę…do kościoła zaraz wywoływał
na mojej twarzy szeroki uśmiech, no i w porównaniu z naszymi niewielkimi
palemkami tradycyjnymi, tamte robiły na mnie niezłe wrażenie.
odbywa się konkurs na najpiękniejszą palmę. Piszę o tym dlatego, że miałam
okazję kilka lat temu tam być, by przyjrzeć się jak prezentują się palmy i
powiem Wam, że już sam widok 2-3 osób niosących palmę…do kościoła zaraz wywoływał
na mojej twarzy szeroki uśmiech, no i w porównaniu z naszymi niewielkimi
palemkami tradycyjnymi, tamte robiły na mnie niezłe wrażenie.
Ale…jak chodzi o wielkość palmy, to nasze mogą się
schować:-)
schować:-)
Byliście kiedyś w Lipnicy Murowanej??
Ja raz się
wybierałam, ale…ostatecznie nie pojechałam. Tam odbywa się chyba jeden z
najgłośniejszych konkursów na palmę wielkanocną. To całodniowa impreza. Tego
dnia przybywa tam cała masa turystów. W zeszłym roku odbywał się tam już 56. konkurs.
wybierałam, ale…ostatecznie nie pojechałam. Tam odbywa się chyba jeden z
najgłośniejszych konkursów na palmę wielkanocną. To całodniowa impreza. Tego
dnia przybywa tam cała masa turystów. W zeszłym roku odbywał się tam już 56. konkurs.
Naświetlę Wam trochę jego zasady:
Jak podaje regulamin: Do konkursu mogły zostać zgłoszone
tylko te palmy wykonane tradycyjnie: z naturalnych surowców takich jak pędy
wierzby, zielona roślinność, suszone kwiaty, bukszpan oraz bibuła. Wiązanie
palmy musi być wykonane z pędów wierzby, bez wykorzystania drutu, gwoździ i
sznurków z tworzyw sztucznych.
tylko te palmy wykonane tradycyjnie: z naturalnych surowców takich jak pędy
wierzby, zielona roślinność, suszone kwiaty, bukszpan oraz bibuła. Wiązanie
palmy musi być wykonane z pędów wierzby, bez wykorzystania drutu, gwoździ i
sznurków z tworzyw sztucznych.
Palma musiała być wykonana tak, aby jej
wykonawca był w stanie objąć ją dłońmi na wysokości 1 metra. Musiała także
zostać postawiona pionowo siłą ludzkich mięśni z wykorzystaniem jedynie lin
oraz stabilizujących tyczek bez użycia dźwigów lub podnośników.
 |
| http://fakty.interia.pl/galerie/polskalokalna/konkurs-lipnickich-palm-zdjecie,iId,1340140,iAId,105314 |
 |
| http://travellena.pl/uncategorized/niedziela-palmowa-w-lipnicy-murowanej-rekordowo-wysokie-plamy/ |
Wyobraźcie sobie, że do konkursu w zeszłym roku zgłoszono
139 palm przy czym: palm wysokich powyżej 12 metrów zgłoszono 7,
palm średnich od 5 do 12
metrów zgłoszono 40, palm niskich od 3 do 5 metrów zgłoszono 23. W
Biurze Organizacyjnym zgłaszane i oceniane były palmy dziecięce do 3 metrów, których
zgłoszono 69.
139 palm przy czym: palm wysokich powyżej 12 metrów zgłoszono 7,
palm średnich od 5 do 12
metrów zgłoszono 40, palm niskich od 3 do 5 metrów zgłoszono 23. W
Biurze Organizacyjnym zgłaszane i oceniane były palmy dziecięce do 3 metrów, których
zgłoszono 69.
Wyobrażacie sobie – do 3 metrów „dziecięce” ??? 😀
Tam także odbywają się warsztaty wykonywania palm, także
każdy kto ma chęć wykonać lipnicka palmę to wraz z instruktorami z Ośrodka
Kultury może spróbować swoich sił.
każdy kto ma chęć wykonać lipnicka palmę to wraz z instruktorami z Ośrodka
Kultury może spróbować swoich sił.
Myślę, że kiedyś warto się tam wybrać:-)
Źródła informacji:
Hołda R.: Etnologia Polski: Zwyczaje i obrzędy doroczne (XIX/XX w). Cieszyn 2003/2004.
Kwaśniewicz K.: Zwyczaje doroczne. W: Podhale. Tradycja we współczesnej kulturze wsi. Kraków 2000.
http://www.lipnicamurowana.pl/component/content/article/5-txt/644-relacja-z-56-konkursu-lipnickich-palm-i-rekodziela-artystycznego.html
http://pl.wikipedia.org/wiki/Palma_wielkanocna
***
No więc o Niedzieli Palmowej to chyba tyle.
Nie pozostaje nic innego, tylko czekać aż nadejdzie:-)
no i nie iść do kościoła z pustymi rękami…tylko zabrać palmę ze sobą:-D
***
Jak chodzi o „Wielkanocne tradycje”:
….ciąg dalszy nastąpi:-D 😀
Pozdrawiam:-)
Wielka szkoda, że w sklepach głównie Palmy Wileńskie sprzedają.
Ciekawy tekst Ewcia 🙂
Sabciu dzięki:-) widzisz…jeszcze wypadałoby dopisać o podziale/rozróżnieniu palm… Mało kto wie, że te najbardziej dostępne w sklepach to właśnie "wileńskie" 😀 ale Ci powiem, …że oprócz wikipedii…nigdzie nie spotkałam się z takim podziałem. Może Ty masz więcej informacji?? Pozdrawiam Cię serdecznie:-)
[…] co?? Zapraszam na post TU dowiecie się jakie są zwyczaje i wierzenia związane z tym dniem Palmy już […]